“วันครีษมายัน” กลางวันยาวนานที่สุดในรอบปี

วันครีษมายัน หรือ อุตตรายัน (Summer Solstice) คือวันที่กลางวันยาวนานที่สุดในรอบปี (โดยเฉพาะซีกโลกเหนือ) ตรงกับวันที่ 20-21 มิถุนายน ของทุกปี เป็นช่วงที่แกนโลกซีกโลกเหนือเอียงเข้าหาดวงอาทิตย์มากที่สุด ทำให้ดวงอาทิตย์ขึ้นทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือมากที่สุด และตกทางตะวันตกเฉียงเหนือมากที่สุด เป็นสัญญาณเริ่มต้นฤดูร้อนในซีกโลกเหนือ และฤดูหนาวในซีกโลกใต้.

ความหมายและปรากฏการณ์:
▪︎ กลางวันยาวที่สุด: ประเทศทางซีกโลกเหนือ (รวมไทย) จะมีช่วงเวลากลางวันยาวนานที่สุดในรอบปี โดยในไทย ดวงอาทิตย์ขึ้นเร็วและตกช้ากว่าปกติ.

▪︎ การเอียงของแกนโลก: เกิดจากโลกโคจรรอบดวงอาทิตย์โดยแกนหมุนเอียงประมาณ 23.5 องศา ทำให้แต่ละซีกโลกได้รับแสงแดดไม่เท่ากันในแต่ละช่วงเวลา.

▪︎ จุดหยุดของดวงอาทิตย์: คำว่า “ครีษมายัน” มาจากละติน “sol” (ดวงอาทิตย์) + “sistere” (หยุดนิ่ง) เพราะการเคลื่อนที่ของดวงอาทิตย์จะดูเหมือน “หยุดนิ่ง” ณ จุดเหนือสุดก่อนจะเปลี่ยนทิศทาง.

ผลกระทบต่อฤดูกาล:
▪︎ ซีกโลกเหนือ (เช่น ไทย): เริ่มต้นฤดูร้อน อุณหภูมิสูงขึ้น.
▪︎  ซีกโลกใต้ (เช่น ออสเตรเลีย): เริ่มต้นฤดูหนาว กลางวันสั้นที่สุด.

ความเชื่อและเทศกาล:
เป็นช่วงเวลาสำคัญทางดาราศาสตร์ที่หลายวัฒนธรรมเฉลิมฉลองด้วยเทศกาลและพิธีกรรมต่างๆ.
เชื่อว่าพลังจากดวงอาทิตย์นำพาความมั่งคั่ง การทำบุญขอพรในวันนี้จะเสริมพลังชีวิต.

ในระยะเวลา 1 ปี โลกโคจรรอบดวงอาทิตย์ จะเกิดปรากฏการณ์สำคัญที่เกี่ยวข้องกับการขึ้น – ตก ของดวงอาทิตย์ทั้งหมด 4 ครั้ง ได้แก่ #วันครีษมายัน วันที่กลางวันยาวนานที่สุด #วันเหมายัน วันที่กลางคืนยาวนานที่สุด #วันวสันตวิษุวัต และ #วันศารทวิษุวัต วันที่มีกลางวันและกลางคืนยาวนานเท่ากัน