เป็นเรื่องน่ายินดีสำหรับวงการกล้วยไม้ไทย กับการค้นพบ เอื้องอัญมณีศรีธรรมราช (Corybas papillatus Inuthai, Chantanaorr. & Suddee) กล้วยไม้ชนิดใหม่ของโลก ซึ่งเกิดจากความร่วมมือของนักวิจัยจาก 3 สถาบัน ได้แก่ หอพรรณไม้ (BKF) กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช, พิพิธภัณฑ์พืชมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ (PSU) คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ และคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
โดยเอื้องอัญมณีศรีธรรมราช ถูกค้นพบที่เขาหลวง จังหวัดนครศรีธรรมราช โดยทีมนักพฤกษศาสตร์จากหอพรรณไม้ และส่งตัวอย่างมาให้ รศ.ดร.สหัช จันทนาอรพินท์ เพื่อตรวจสอบและระบุชนิด จากการศึกษาพบว่ากล้วยไม้ชนิดนี้เป็นกล้วยไม้ดินขนาดเล็ก มีหัวใต้ดินรูปทรงกลมหรือรูปไข่ ใบเดี่ยวรูปหัวใจ ดอกสีม่วง กลีบเลี้ยงบนปลายกลีบกลม ผิวด้านนอกของกลีบเลี้ยงบนมีปุ่มไม่เป็นระเบียบ กลีบเลี้ยงข้างและกลีบดอกรสีเขียวลักษณะเป็นเส้นคล้ายเสาอากาศ กลีบเลี้ยงข้างและกลีบดอกเชื่อมกันที่โคน กลีบปากแยกเป็นสองส่วน ส่วนโคนตั้งตรง ม้วนเป็นหลอด เกิดเป็นช่องรูปอักษรวี มีเดือยรูปกรวยสองอัน กลีบปากส่วนปลายโค้งกลับหลังและแผ่ออก รูปเกือบกลม มีขนที่ผิว ขอบกลีบปากจัก จากการตรวจสอบพบว่ามีลักษณะคล้ายกับ Corybas villosus J. Dransf. & Gord. Sm.
ซึ่งเคยมีรายงานในประเทศมาเลเซีย แต่แตกต่างกันที่กลีบเลี้ยงบนของเอื้องอัญมณีศรีธรรมราช ไม่มีสันด้านนอก และกลีบเลี้ยงข้างเชื่อมติดกับกลีบดอกทั้งสองอันที่เชื่อมติดกัน ดังนั้นคณะนักวิจัยนำโดย ดร.สมราน สุดดี ดร.เจนจรีย์ อินอุทัย และ รศ.ดร.สหัช จันทนาอรพินท์ จึงได้ร่วมกันบรรยายลักษณะและตั้งชื่อกล้วยไม้ชนิดนี้เป็นพืชชนิดใหม่ของโลก โดยคำระบุชนิด (specific epithet) “papillatus” มาจากลักษณะผิวด้านนอกของกลีบเลี้ยงบนมีปุ่ม
รศ.ดร.สหัช จันทนาอรพินท์ ผู้ค้นพบ
ซึ่งผลการค้นพบนี้ได้ตีพิมพ์ในวารสาร PhytoKeys (doi: 10.3897/phytokeys.183.71167/ https://phytokeys.pensoft.net)
นักวิจัยไทย ค้นพบ เอื้องอัญมณีศรีธรรมราช กล้วยไม้ชนิดใหม่ของโลก
