“วันวิสาขบูชา” วันสำคัญของโลก! เป็นผลให้คนยุโรปตื่นพุทธศาสนา

เมื่อวันทื่ ๑๕ ธันวาคม ๒๕๔๒ (ค.ศ. 1999) องค์การสหประชาชาติ (UN) ได้มีมติให้วันวิสาขบูชาเป็น “วันสำคัญสากลของโลก” (International Day of Vesak) เพื่อยกย่องหลักธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้าที่ส่งเสริม สันติภาพ ความกรุณา ความเข้าใจซึ่งกันและกัน และการพัฒนาจิตใจของมนุษย์ ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา หลายประเทศได้จัดงานเฉลิมฉลองวันวิสาขบูชาอย่างยิ่งใหญ่ ทั้งในเอเชีย ยุโรป และอเมริกา เพื่อเป็นเวทีแห่งการเจริญสติ และส่งเสริมคุณธรรมในระดับโลก

“วันวิสาขบูชา”เป็นวันที่พระพุทธเจ้าประสูติ ตรัสรู้ และนิพพาน ในวันตรงกันคือในวันเพ็ญ เดือน ๖ ตามปฏิทินจันทรคติของไทย ซึ่งมักจะตรงกับเดือนพฤษภาคม หรือมิถุนายน แต่ถ้าปีใดมีอธิกมาส คือ มีเดือน ๘ สองหน ก็เลื่อนไปเป็นวันขึ้น ๑๕ ค่ำ กลางเดือน ๗ หรือราวเดือนมิถุนายน

คำว่า “วิสาขบูชา” มีความหมายว่า การบูชาในวันเพ็ญเดือน ๖ ย่อมาจากคำว่า “วิสาขปุรณมี” ซึ่งแปลว่าการบูชาในวันเพ็ญเดือนวิสาขะ จึงเป็นวันสำคัญของพุทธศาสนา

๑. วันประสูติ
เจ้าชายสิทธัตถะ พระโอรสของพระเจ้าสุทโธทนะ และพระนางสิริมหามายา แห่งกรุงกบิลพัสดุ์ ประสูติเมื่อวันเพ็ญเดือน ๖ ที่สวนลุมพินีวัน ซึ่งในปัจจุบันตั้งอยู่บริเวณชายแดนประเทศเนปาล

ทันทีที่ประสูติ ตามตำนานเล่าว่า พระองค์ทรงเสด็จย่างพระบาทได้ ๗ ก้าว และตรัสว่า
“เราเป็นผู้เลิศของโลก เป็นผู้ใหญ่ที่สุดของโลก เป็นผู้ประเสริฐที่สุดของโลก นี้เป็นการเกิดครั้งสุดท้าย ไม่มีการเกิดใหม่อีกต่อไป”

๒. วันตรัสรู้
เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะมีพระชนมายุ ๒๘ พรรษา ทรงเสด็จออกผนวชเพื่อแสวงหาทางพ้นทุกข์ ทรงศึกษากับอาจารย์หลายสำนัก และทรงบำเพ็ญเพียรอย่างเคร่งครัดจนเกือบสิ้นพระชนม์

ในที่สุด เมื่อมีพระชนมายุ ๓๕ พรรษา ทรงมุ่งมั่นนั่งสมาธิใต้ต้นโพธิ์ ณ พุทธคยา และในคืนวันเพ็ญเดือน ๖ ทรงบรรลุ “พระอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ” คือ ตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า จากนั้นจึงทรงเริ่มแสดงธรรมโปรดสัตว์ เป็นการเปิดโลกแห่งพระธรรมให้แก่มวลมนุษย์

๓. วันปรินิพพาน
หลังจากตรัสรู้แล้ว พระพุทธเจ้าได้ทรงเผยแผ่พระธรรมคำสอนเป็นระยะเวลานานถึง ๔๕ พรรษา จนกระทั่งเมื่อพระชนมายุ ๘๐ พรรษา
ในวันเพ็ญเดือน ๖ พระองค์ทรงประชวรและเสด็จดับขันธปรินิพพาน ณ สาลวโนทยาน เมืองกุสินารา
เป็นการเข้าสู่พระนิพพานโดยสมบูรณ์ มิได้เวียนว่ายตายเกิดอีกต่อไป

ปัจจุบัน วันวิสาขบูชาถูกกำหนดให้เป็นวันสำคัญทางศาสนาและเป็นวันหยุดราชการในหลายประเทศ เช่น อินเดีย ศรีลังกา สิงคโปร์ ไทย พม่า บังคลาเทศ อินโดเนเซีย มาเลเซีย ส่วน เนปาล เกาหลีใต้ กัมพูชา ภูฐาน ถือเป็นวันสำคัญแต่ยังไม่เป็นวันหยุดราชการ

การยอมรับขององค์การสหประชาชาติให้วันวิสาขบูชาเป็นวันสำคัญของโลก เป็นการกระตุ้นให้ประชาชนชาวยุโรปหลายประเทศได้หันมาสนใจศาสนาพุทธกันมากขึ้น นอกจากมีวัดพุทธเกิดขึ้นทั่วไปแล้ว ยังมีสมาคมองค์กรที่เผยแพร่พระพุทธศาสนาเกิดขึ้นหลายแห่ง ชาวยุโรปหันมายอมรับในหลักธรรมของพุทธศาสนากันมากขึ้นเรื่อยๆ เพราะเป็นปรัชญาชีวิตที่สามารถไตร่ตรองด้วยเหตุผลก่อนยอมรับนับถือ ให้อิสระในความคิด ไม่ใช่โองการของพระเจ้าที่ไม่มีทางโต้เถียง ที่สำคัญชาวพุทธเป็นผู้รักสงบไม่ใช้ความรุนแรง จึงขยายวงกว้างจนเป็นที่ยอมรับกันว่า พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาที่จะเติบโตเร็วที่สุดในสมัยศตวรรษที่ ๒๑ ทั้งในทวีปยุโรป ไม่ว่า อังกฤษ ฝรั่งเศส เยอรมนี อิตาลี สเปน ออสเตรีย รัสเซีย ฯลฯ รวมถึงอเมริกา คานาดา และออสเตเลีย